“
جدول ۱-۳: نمودار طرح پژوهش
گروه آزمایش پیشآزمون X پسآزمون پیگیری گروه کنترل پیشآزمون – پسآزمون پیگیری
۳-۳ جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری
جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان متأهل دوره متوسطه دبیرستانهای دخترانه شهر قاین در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ تشکیل دادند و نمونه مورد مطالعه نیز از طریق نمونه گیری هدفمند و از بین افراد داوطلب انتخاب شد. افراد داوطلب در ابتدا ۴۵ نفر بودند که با توجه به معیارهای شمول و عدم شمول (از جمله اجرای آزمون SCL-R-90) تعداد ۳۰ نفر انتخاب شدند که به صورت تصادفی ۱۵ نفر در گروه آزمایش و ۱۵ نفر در گروه کنترل قرار گرفتند.
معیارهای شمول
-
- فعال بودن طرحوارهها
-
- مؤنث بودن
-
- دانش آموز دوره متوسطه بودن
- متأهل بودن
معیارهای عدم شمول
-
- عدم ابتلا به اختلالات جسمی و روانی مزمن که با بهره گرفتن از آزمون SCL-90-R.
- مجرد بودن
۴-۳ ابزار گردآوری داده ها
در این پژوهش از ۳ ابزار برای سنجش متغیرها استفاده شده است. ۱) فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ (پیوست شماره ۱)، ۲) پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (پیوست شماره ۲) و ۳) پرسشنامه نشانه های اختلالات روانی (پیوست شماره ۳).
۱-۴-۳ فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره (SQ-SF)
این پرسشنامه ۷۵ سؤالی توسط یانگ (۱۹۹۸) برای ارزیابی ۱۵ طرحواره ناسازگار اولیه ساخته شده است. این طرحوارهها عبارتند از: رهاشدگی/ بیثباتی، بی اعتمادی / بدرفتاری، انزوای اجتماعی / بیگانگی، نقص/ شرم، محرومیت هیجانی، وابستگی / بیکفایتی، آسیبپذیری نسبت به بیماری، خودتحولنایافته/ گرفتار، شکست، استحقاق / بزرگمنشی، خویشتنداری و خودانضباطی ناکافی، اطاعت، ایثار، بازداری هیجانی، معیارهای سرسختانه/ عیبجویی افراطی. هر سؤال بر مبنای یک مقیاس ۶ درجهای نمرهگذاری می شود (۱ برای کاملا نادرست، ۶ برای کاملا درست). در این پرسشنامه هر ۵ سؤال یک طرحواره را میسنجد. چنانچه فرد در پاسخ به ۵ سؤال مربوط به هر طرحواره، در ۳ سؤال، امتیاز ۵ یا ۶ کسب کند، آن طرحواره ناسازگار در فرد فعال است. اعتبار و روایی این ابزار در پژوهشهای متعددی به اثبات رسیده است (اشمیت، جوینر، یانگ و تلچ[۷۷]، ۱۹۹۵). والر، میر و هانیان[۷۸] (۲۰۰۱) همسانی درونی مقیاس را ۹۶/۰ گزارش دادند. بهعلاوه همسانی درونی برای تمامی خردهمقیاسها بالاتر از ۸۰/۰ بود. پایایی بازآزمایی خردهمقیاسها هم بین ۵/۰ تا ۸۲/۰ بهدست آمد. هنجاریابی این پرسشنامه که در ایران توسط صدوقی، آگیلاروفایی، رسولزاده طباطبایی و اصفهانیان (۱۳۸۷) انجام گرفته، همسانی درونی با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ در دامنه ۶۲/۰ تا ۹۰/۰ بهدست آمد. همچنین در پژوهش دیوانداری، آهی، اکبری و مهدیان (۱۳۸۸) ضرایب همسانی درونی در دامنه ۶۵/۰ تا ۹۲/۰ بهدست آمد که نشاندهنده همسانی درونی بالای خرده مقیاسهای پرسشنامه طرحواره است و ضریب آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر ۸۹/۰ بهدست آمد.
۲-۴-۳ پرسشنامه رضایتمندی زناشویی انریچ[۷۹]
این مقیاس توسط اولسون، فورنیر و درانکمن[۸۰] (۱۹۸۹، نقل در ثنایی، ۱۳۷۹) با هدف تعیین حیطههای کاری و نقاط قوت روابط زناشویی ساخته شد. این پرسشنامه از ۱۲ زیرمقیاس تشکیل شده است. مقیاس اول آن ۵ سؤال و سایر مقیاسها هرکدام ۱۰ سؤال دارد. در فرم ۱۱۵ سؤالی اجرا شده در ایران، برای هر سؤال ۵ گزینه خیلی زیاد، زیاد، در حد متوسط، کم و خیلی کم و برای سؤالهای ۹۶ تا ۱۰۵ گزینه های همیشه، اغلب اوقات، نمیدانم، خیلی کم و هیچوقت، در نظر گرفته شده است. نمرهگذاری سؤالات به صورت ۴، ۳، ۲، ۱، ۰ است. لذا حداکثر نمره آزمودنی در این پرسشنامه برابر ۴۶۰ است. نمره بالاتر نشانه رضایتمندی بیشتر زناشویی است.
خردهمقیاسهای این پرسشنامه از این قرار است:
-
- تحریف آرمانی[۸۱]: این خردهمقیاس که سؤالات ۱ تا ۵ پرسشنامه را شامل می شود تمایل شخص برای پاسخ متعارف به سوالات پرسشنامه را اندازه گیری می کند.
-
- رضایت زناشویی: این خردهمقیاس رضایت و انطباق با ۱۰ جنبه رابطه زناشویی را که در زیر آمده است اندازه گیری می کند و سوالات ۶ تا ۱۵ را شامل می شود.
-
- مسائل شخصیتی[۸۲]: این خردهمقیاس که شامل سؤالات ۱۶ تا ۲۵ این پرسشنامه است، درک شخص را از همسرش با توجه به رفتارها و ویژگیها و سطح رضایت یا عدم رضایت که مربوط به این موضوعها می شود، ارزیابی می کند. نمره بالا نشاندهنده یک سطح پایین از پذیرش یا فقدان راحتی با شخصیت رفتار همسر است و نمره پایین نشاندهنده سازگاری با همسر و رضایت از شخصیت همسر است.
-
- ارتباط[۸۳]: این خردهمقیاس نیز که به احساسات، اعتقادات و نگرشهای شخص نسبت به نقش ارتباط در تداوم روابط زناشویی مربوط می شود، شامل سؤالات ۲۶ تا ۳۵ پرسشنامه می شود. نمره پایین نشاندهنده آگاهی زن و شوهر و رضایت از سطح و نوع ارتباط در روابطشان و نمره بالا نشاندهنده فقدان رضایت در ارتباطشان است.
-
- حل تعارض[۸۴]: ارزیابی نگرشها، احساسات و اعتقادات شخصی همسر در به وجود آوردن یا حل تعارض در این خردهمقیاس که سؤالات ۳۶ تا ۴۵ را دربر میگیرد. موضوعها بر روی روشهایی برای خاتمه دادن به بحث تمرکز دارند. نمره پایین نشانگر نگرشهای واقعگرایانه درباره تعارضات اجتماعی در روابط زناشویی است و نمره بالا نشاندهنده عدم رضایت از روشی است که تعارضات حل میشوند.
-
- مدیریت مالی[۸۵]: این خردهمقیاس تمرکز دارد روی علائق و نگرشهای مربوط به روش اقتصادی و مسائلی که در روابط زن و شوهر اداره میشوند. نمره پایین نشاندهنده رضایت از اداره مالی و نگرش واقعبینانه نسبت به موضوعات مالی است و نمره بالا نشاندهنده نگرانیهای مختلف در زمینه اداره مالی در روابط زناشویی است و شامل سؤالات ۴۶ تا ۵۵ می شود.
-
- فعالیتهای اوقات فراغت[۸۶]: این خردهمقیاس نیز که سؤالات ۵۶ تا ۶۵ را دربر میگیرد، ترجیحات شخصی هر زوج را برای گذراندن اوقات فراغت ارزیابی می کند. نمره پایین نشاندهنده انطباق، انعطافپذیری و توافق درباره استفاده از زمانهای فعال اوقات فراغت است و نمره بالا نشاندهنده نارضایتی از این که چگونه فراغت در روابط زن و شوهر مورد استفاده قرار گیرد.
-
- رابطه جنسی[۸۷]: این خردهمقیاس که شامل سؤالات ۶۶ تا ۷۵ است، احساسات و نگرانیهای شخصی را درباره روابط جنسی و عاطفی با همسر ارزیابی می کند. سؤالات منعکسکننده رضایت از ابراز عواطف و میزان احساس راحتی در بحثهای مربوط به موضوعهای جنسی و آمیزش جنسی است. نمره پایین نشاندهنده رضایت از ابراز عواطف و نگرش مثبت درباره نقش مسائل جنسی در ازدواج و یا عدم توافق درباره تصمیمات مربوط به جلوگیری از حاملگی است.
“
فرم در حال بارگذاری ...